Dobre imię stanowi jedno z najbardziej podstawowych dóbr osobistych, które zazwyczaj wymieniane jest obok prawa do wolności czy życia prywatnego. W dzisiejszych czasach coraz częściej dochodzi do jego naruszeń ze względu na poczucie bezkarności osób, które – między innymi w Internecie – czują potrzebę wyrażenia swojej opinii. Ustawodawca – aby zapewnić ochronę dobrego imienia jednostki – przewidział jednak ochronę zarówno na gruncie prawa karnego, jak i prawa cywilnego. Oznacza to, że osoba, której dobre imię zostało naruszone cudzym działaniem, może wedle własnego uznania dochodzić swych praw zarówno na drodze postępowania cywilnego, jak i karnego, nic nie stoi również na przeszkodzie skorzystaniu z obu tych możliwości jednocześnie.
Oznacza to, że w przypadku kiedy dochodzi np. do umieszczenia na temat danej osoby obraźliwego komentarza, pomówienia czy wskazywania, że dana firma jest nierzetelnym kontrahentem, zachodzą podstawy do podjęcia kroków prawnych zmierzających do zapewnienia zarówno ochrony dobrego imienia, jak i do zmniejszenia skutków działań podejmowanych przez osoby trzecie.
W Kodeksie cywilnym przewidziane zostały dwie przesłanki odpowiedzialności cywilnoprawnej za naruszenie dobrego imienia: samo naruszenie dobra osobistego (ewentualnie zagrożenie naruszeniem), oraz bezprawność działania, które to dobro narusza (ewentualnie zagraża mu). Warto w tym miejscu podkreślić, że przesłanka naruszenia dobra osobistego zostaje uznana za spełnioną wówczas, gdy dane zachowanie w świetle przeciętnych reakcji ludzkich może obiektywnie stać się przyczyną negatywnych odczuć osoby pokrzywdzonej. Bezprawność natomiast rozumiana jest jako niezgodność zachowania zarówno z przepisami prawa, jak i zasadami współżycia społecznego. W przypadku przesłanki bezprawności szczególnie istotne jest, że ustawodawca przewidział domniemanie bezprawności czynu, a zatem oznacza to, że to potencjalny naruszający cudze dobre imię musi wykazać, że jego działanie jest zgodne z prawem.
Jeśli zostaną spełnione obie wymienione powyżej przesłanki zachodzą podstawy do podjęcia działań prawnych. Środki ochrony dóbr osobistych wymienione w Kodeksie cywilnym możemy podzielić na majątkowe i niemajątkowe. Jako środki niemajątkowe kwalifikowane są między innymi żądanie zaniechania działania, żądanie naprawienia skutków oraz żądanie opublikowania sprostowania lub odpowiedzi prasowej na stwierdzenie, które zagraża dobrom osobistym. Żądanie naprawienia skutków może nastąpić poprzez złożenie oświadczenia, żądanie odszkodowania lub żądanie wypłaty środków, które zostaną przeznaczone na cel społeczny. Odszkodowanie oraz zadośćuczynienie należą do majątkowych środków ochrony dóbr osobistych.
W przypadku spraw zmierzających do ochrony dobrego imienia najczęściej trudno obiektywnie ocenić czy zachodzą podstawy do podjęcia kroków prawnych, a jeśli tak, to które z nich wybrać, ponieważ osoby poszkodowane są pod wpływem silnych emocji. Warto wówczas zdać się na fachową pomoc adwokata bądź radcy prawnego. Kancelarii Jankowski & Radomska sp.p. w Warszawie specjalizują się w działaniach dotyczących dóbr osobistych, dzięki czemu jesteśmy w stanie zagwarantować Państwu profesjonalne podejście i skuteczne rozwiązanie prawne – zapraszamy do kontaktu biuro@jrkancelaria.pl , nasza siedziba zlokalizowana jest w Warszawie na Pradze Południe przy ul. Dobrowoja 11/5 .