W dniu 1 czerwca 2020 r. miała wejść w życie bardzo istotna, szczególnie z punktu widzenia przedsiębiorców, nowelizacja Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którą ochroną przewidzianą dla konsumentów miały zostać objęte osoby fizyczne, zawierające z innymi przedsiębiorcami umowy związane bezpośrednio z prowadzoną przez nie działalnością gospodarczą lub zawodową, lecz nieposiadające dla nich charakteru zawodowego. Sytuacja epidemiologiczna spowodowała jednak konieczność odsunięcia terminu wprowadzenia nowelizacji o pół roku. Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem covid-19), innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2020, poz. 568) przewidziała wejście w życie nowych przepisów od 1 stycznia 2021 r. Przepisy te będą stosowane do umów zawieranych po tej dacie.
Ustawa z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1495) prowadzi do rozszerzenia ochrony konsumenckiej także na przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, czyli przedsiębiorców wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, pod warunkiem, że umowa nie miałaby dla niego charakteru zawodowego. Warto jednak podkreślić, że nie ulega zmianie kodeksowa definicja pojęcia „konsument”. Co ciekawe jednak, przedsiębiorcy korzystający z tak przyznanej ochrony nie będą objęci ochroną sprawowaną przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz rzeczników powiatowych. Warto również podkreślić, że przywilej dotyczy to wyłącznie jednoosobowych działalności gospodarczych. Przywileje konsumenckie nie obejmą zatem spółek osobowych (jawnych, partnerskich) ani też spółek kapitałowych (spółek z o.o., akcyjnych).
Z uzasadnienia ustawy wynika, że powodem wprowadzenia tej zmiany jest konieczność objęcia ochroną przedsiębiorców, którzy nie dysponują odpowiednią wiedzą i doświadczeniem z zakresu dokonywanej z innym przedsiębiorcą czynności prawnej. Taki przedsiębiorca znajduje się bowiem wówczas w sytuacji podmiotu nieprofesjonalnego, jednakże obecnie nie jest on traktowany na równi z konsumentem.
Zmiana przepisów planowana na styczeń 2021 r. wprowadza ochronę właściwą konsumentowi w zakresie stosowania klauzul abuzywnych (art. 3855 k.c.), rękojmi za wady (art. 5765 k.c.), prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa (art. 38a Ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, Dz. U. 2020, poz. 287, z późn. zm.). Przykładem tego rodzaju korzystniejszych warunków jest domniemanie, iż jeżeli wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, to istniała ona w momencie przejścia niebezpieczeństwa na kupującego, kupujący nie będzie również tracić uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a w przypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później - jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu.
W przedstawianej zmianie nawiązano do wyrażenia „charakter zawodowy”. Jest ono użyte w art. 355 § 2 k.c. normującym miernik należytej staranności przyjmowany dla przedsiębiorcy - dłużnika. Przedsiębiorca będzie traktowany w określonych sytuacjach jak konsument jedynie przy zawieraniu umów nieposiadających dla niego charakteru zawodowego, których nie zawiera w ramach dokonywanych codziennie czynności wynikających z przedmiotu działalności gospodarczej, który wskazał w CEIDG. CEIDG jest powszechnie dostępnym źródłem informacji o przedsiębiorcach będących osobami fizycznymi. Tym samym weryfikacja tego, czy dana czynność wchodzi w zakres czynności zawodowych danego przedsiębiorcy nie będzie powodowała trudności.
Liczne zmiany w prawie często prowadzą do trudności w odniesieniu konkretnego przepisu do swojej sytuacji. W przypadku wątpliwości prawnych z zakresu prawa konsumentów zapraszamy do kontaktu z prawnikami Kancelarii Jankowski & Radomska Spółka Partnerska, którzy świadczą profesjonalną pomoc zarówno dla osób fizycznych, jak i przedsiębiorców. Kancelaria prawna z siedzibę przy ul. Dobrowoja 11 lok 3, Warszawa k/ronda Wiatraczna, dysponuje zespołem doświadczonych adwokatów oraz radców prawnych.