Sprzedaż towarów z wykorzystaniem Internetu jest jednym z najbardziej popularnych sposobów dokonywania transakcji, rozpowszechniającym się zwłaszcza w dobie pandemii koronawirusa, kiedy to zakupy internetowe stają się najbezpieczniejszym i najbardziej wygodnym sposobem kupna towarów. Tego typu transakcje obarczone są jednak pewnym ryzykiem, związanym z brakiem możliwości zapoznania się z towarem i weryfikacji jego stanu przed dokonaniem zakupu. Ponadto, istnieje ryzyko niewywiązania się przez sprzedawcę z umowy i niedostarczenie towaru, pomimo dokonania wcześniejszej zapłaty. Co zrobić gdy sprzedawca nie wydał towaru ? W jaki sposób konsument może dochodzić zwrotu płatności za towar ? Poniżej zostaną przedstawione najistotniejsze, z punktu widzenia konsumenta, zagadnienia związane ze sprzedażą internetową.
W pierwszej kolejności, należy zwrócić uwagę, czy przedsiębiorca spełnił, wynikający z art. 12 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta (Dz. U. z 2020r., poz.287), obowiązek informacyjny względem konsumenta. Przedsiębiorca ma obowiązek przekazać konsumentowi informacje o samym przedsiębiorcy, o cechach świadczenia oraz sposobie i terminie jego spełnienia, o cenie towaru i odpowiedzialności przedsiębiorcy za jego jakość, o usługach świadczonych przez przedsiębiorcę po sprzedaży,o gwarancji, jak również o sposobie i skutkach odstąpienia od umowy. Niedopełnienie tego obowiązku niesie za sobą liczne konsekwencje dla przedsiębiorcy. Co istotne dla konsumenta, nieudzielenie informacji dotyczących opłat za transport, dostarczenie, usługi pocztowe, czy też kosztach zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, jak również wszelkich innych opłat dodatkowych, zwalnia konsumenta z obowiązku uiszczenia tego rodzaju kosztów. Niedopełnienie obowiązku informacyjnego może zostać również uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.
W przypadku, kiedy konsument zawrze już umowę sprzedaży z przedsiębiorcą i dokona zapłaty za towar, nierzadko zdarza się, że sprzedawca nie dokona wysyłki towaru, bądź towar zostaje konsumentowi dostarczony w stanie uszkodzonym. Otrzymany przez konsumenta towar może również nie odpowiadać opisowi przedstawionemu przy zawieraniu transakcji. W wypadku wystąpienia wymienionych sytuacji, najprostszym wyjściem dla konsumenta jest skorzystanie z prawa odstąpienia od umowy.
Zgodnie z art. 27 ustawy o prawach konsumenta, konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem kosztów zwrotu towaru, o ile konsument został o takich kosztach prawidłowo poinformowany. Bieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się od dnia doręczenia towaru konsumentowi. Należy przy tym pamiętać, że jeżeli przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o możliwości odstąpienia od umowy, to konsumentowi, po upływie 14-dniowego terminu, przysługuje kolejne 12 miesięcy na odstąpienie od umowy. Konsument zwraca następnie towar najpóźniej 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, zaś przedsiębiorca zwraca zapłaconą za towar kwotę najpóźniej 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
Uprawnienie do odstąpienia od umowy przysługuje konsumentowi również wtedy, gdy towar nie został jeszcze wysłany. W przypadku opóźnień w wysyłce towaru konsument może więc odstąpić od umowy, niezależnie od tego, ile czasu upłynęło od dokonania transakcji. Sprzedawca odpowiada również za opóźnienia w transporcie, jeżeli są one zawinione przez podmiot świadczący usługę transportu towaru do konsumenta. Sprzedawca odpowiada również za uszkodzenia przesyłki w transporcie lub jej zaginięcie, jednak należy pamiętać, iż wykazanie uszkodzenia przesyłki w transporcie wymaga sprawdzenia stanu przesyłki przy osobie przekazującej towar kupującemu. W innym przypadku udowodnienie, że uszkodzenie towaru nastąpiło podczas przewozu, jest znacznie utrudnione.
Może również wystąpić sytuacja, w której, pomimo złożenia przez konsumenta oświadczenia o odstąpieniu od umowy i zwróceniu przez konsumenta towaru, sprzedawca odmawia zwrotu kwoty zakupu towaru. W takiej sytuacji konsument powinien wystosować do sprzedawcy wezwanie do zapłaty, wyznaczając sprzedawcy termin do wykonania zobowiązania. W przypadku braku ustosunkowania się do wezwania, bądź dalszej odmowy zwrotu opłaty za towar, konsumentowi pozostaje skierowanie sprawy na drogę sądową.
Konsument, w razie, gdy został mu wydany towar wadliwy, a nie ma już możliwości skorzystania z prawa odstąpienia od umowy (upłynął 14-dniowy termin), może złożyć sprzedawcy reklamację z tytułu rękojmi za wady fizyczne towaru. Konsument może, w ramach rękojmi, złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba, że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Konsument może przy tym wybrać, czy woli, aby sprzedawca usunął wadę, czy też chciałby wymienić rzecz na wolną od wad. Sprzedawca ma 14 dni na ustosunkowanie się do żądania konsumenta. Jeżeli sprzedawca nie ustosunkuje się w wymienionym terminie do reklamacji, uznaje się ją za uzasadnioną.
Jak widać, konsumenci mają liczne uprawnienia na dochodzenie swoich praw w sporach ze sprzedawcami. W celu skutecznego ich dochodzenia, najlepiej udać się ze swoją sprawą do profesjonalnego pełnomocnika, radcy prawnego bądź adwokata. Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów w Warszawie Jankowski & Radomska sp. p. oferuje pomoc prawną konsumentom oraz sprzedawcom. Prawnicy kancelarii dokonują analizy sprawy, przedstawiają możliwe sposoby postępowania, przygotowują niezbędne pisma a także oferują reprezentację przed sądem.