Sąd Najwyższy ponownie zmienił termin wydania orzeczenia w sprawie III CZP 11/21, w której udzielane będą odpowiedzi na następujące pytania każdego kredytobiorcy frankowego:
- Czy w razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie wiąże konsumenta, możliwe jest przyjęcie, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów?
- Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego do takiej waluty umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie?"
- Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej umowa ta może wiązać strony w pozostałym zakresie?"
W ocenie autora treść uchwały Sądu Najwyższego w przedmiocie wyżej stawianych pytań wydaje się być dalece przewidywalna. W orzecznictwie sądów powszechnych nie budzi bowiem wątpliwości, iż w polskim porządku prawnym nie przewidziano żadnego przepisu o charakterze konkretnym, którym można byłoby zastępować wadliwy mechanizm przeliczeniowy w umowach frankowych (jak również w znacznej większości innych umów zawierających podobnego rodzaju klauzule waloryzacyjne). Z dotychczasowych doświadczeń sektora bankowego nie można przy tym wywieść klauzuli zwyczajowo przyjętej przy waloryzacji świadczeń pieniężnych (która nota bene ma charakter dobrowolny i strony mogą w granicach zakreślonych ustawą swobodnie wybrać odpowiedni miernik wartości, do którego odniosą przyszłe świadczenia).
Odpowiedź na dwa kolejne pytania znaleźć można w każdym wyroku dotyczącym bezskuteczności klauzul przeliczeniowych umów frankowych, przy czym odpowiedź na pytanie drugie „ Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego do takiej waluty umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie? " jest jednoznaczna. Umowa nie może wiązać stron po wyeliminowaniu z niej klauzuli przeliczeniowej, ponieważ wyeliminowany mechanizm sprawia, że świadczenie banku (udzielony kredyt) uznaje się za dostatecznie oznaczony, tj. możliwy do ustalenia. Innymi słowy – po wyeliminowaniu z umowy klauzuli przeliczeniowej, ta zobowiązywałaby bank do wypłaty środków we frankach szwajcarskich, co byłoby sprzeczne ze zgodnym zamiarem stron przy jej zawarciu – kredytobiorca jak i bank liczyli bowiem na udzielenie kredytu w złotówkach.
Eliminacja klauzuli przeliczeniowej z umowy o kredyt indeksowany nie prowadzi do niemożliwości ustalenia świadczeń stron – świadczenie banku wyrażone w złotówkach pozostaje bez zmian. Tym nie mniej również w tym przypadku zgodny zamiar stron, aby w ramach umowy obowiązywało zmienne oprocentowanie oparte o stopę procentową właściwą dla waluty obcej traci swoje ekonomiczne uzasadnienie wynikające ze ścisłego związku z walutą, w jakiej rozliczane były świadczenia stron. Jak słusznie należy stwierdzić bank nigdy nie udzieliłby kredytobiorcy kredytu w złotówkach opartego o stopę procentową właściwą dla waluty obcej, gdyby nie ustalał wysokości rat w oparciu o kurs tejże waluty. Nieokreślenie zaś stopy referencyjnej stanowiącej podstawę ustalenia oprocentowania kredytu prowadzi do nieważności umowy.
Jeśli Państwo zawarli umowę kredytu we frankach szwajcarskich zapraszamy do kontaktu mailowego pod adresem: biuro@jrkancelaria.pl, telefonicznego pod numerem: +48 796 960 027. Nasz zespół prawników chętnie odpowie Państwu na wszystkie pytania.